پروتز 

    پروتزهای دندان و انواع آن : پروتز به معنای عضو مصنوعی است که جایگزین عضو از دست رفته میباشد .

    پروتزهای دندانی یا جایگزین دندان از دست رفته میباشند که میتواند ثابت یا متحرک ویا ایمپلنت باشد ،یا جهت محافظت از دندانی است که بافت زیادی از دست داده باشد که شامل روکشها میباشد.

  به این ترتیب پروتزها دو نوعند:

پروتزهای ثابت :شامل پروتزهایی هستند که در دهان بیمار به صورت ثابت در جای خود قرار دارند و نیازی به خارج کردن از دهان ندارند.توضیحات بیشتر در مطلب پروتز ثابت میباشد.

پروتزهای متحرک:در مواردی که به دلیل شرایط فرد انجام پروتز ثابت امکان پذیر نیست از پروتز متحرک استفاده میگردد که فرد میتواند آنرا برداشته و مجدد در جای خود قرار دهد توضیحات بیشتر در مطلب پروتز متحرک میباشد.

افرادی که کاندید پروتز هستندبر اساس تعداد دندان از دست داده و شرایط فردی و استخوانی وحتی مالی تشخیص داده میشوند که از کدام نوع پروتز استفاده نمایند.

• پروتزهای دندان و انواع آن : در صورتیکه فرد به طور کامل دندانهایش را از دست داده باشد میتواند از درمانهای ایمپلنت به طور کامل(فول)یا به صورت اوردنچر (دست دندان بر پایه ایمپلنت)ویا دست دندان استفاده نماید .امروزه بهترین درمان برای جایگزینی دندانهای از دست رفته ایمپلنت میباشد که با توجه به ثابت بودن دندانها و تحریک رشد استخوانی فک و شکل ظاهری طبیعی بیشترین طرفدار را دارد .
• در صورتیکه فرد تعدادی یا یکی از دندانها را از دست داده باشد میتوان از درمانهای بریج به همراه روکش ثابت ویا پلاک پارسیل که از انواع روکشهای متحرک است استفاده کرد .
• در صورتیکه دندان فرد نسج زیادی را از دست داده باشد و یا تحت درمان عصب کشی قرار گرفته باشد ، جهت محافظت از دندان و جلوگیری از شکستن و از دست رفتن دندان از روکشها استفاده میشود که شامل انواع روکشهای زیرکونیا(سرامیکی ) و روکش pfm ( زیر ساخت فلزی )میباشند.
• انواعی از روکشهای زیبایی که به منظور ردیف و زیباتر ، سفید و درخشنده کردن دندانها استفاده میشود.

 آیا جایگزینی دندان ها الزامی است؟

هنگامی که دندانی را از دست میدهیم  جای خالی دندان تحت فشارهای مختلفی از ناحیه لب ،زبان ودندانهای اطراف قرار میگیرد.دندانهای مجاور  تمایل به پر کردن ناحیه خالی دارند که معمولاً به طور کامل نبوده و باعث کج شدن دندان میشودو همینطور  باعث ایجاد فاصله بین دندانها وبه دنبال آن افزایش گیر غذایی و پوسیدگی و بیماریهای لثه میگردد.گاهی با کشیدن یک دندان ،نظم و بهداشت سایر دندانها نیز به خطر میافتد.در بعضی موارد دندان مقابل دندان کشیده شده شروع به رویش به سمت دندان کشیده شده میکندکه علاوه بر ظاهری نازیبا باعث ایجاد مشکل درآن ناحیه و استخوان فکی میشود .علاوه بر تمامی این موارد در صورت از دست دادن دندان ،استخوان محل قرارگیری دندان دچار تحلیل میگردد .بهترین روش جایگزینی ایمپلنت در زمان کشیدن دندان میباشد تا از صدمات وارده جلوگیری گردد.

 مزایای پروتزهای ایمپلنت نسبت به سایر پروتزها

 ایمپلنتها از انواع پروتزها هستند که به جز هزینه ی بالای آنها ، مزایای زیادی نسبت به سایر پروتزها دارند .از آنجایی که ایمپلنت در فک کار گذاشته میشود تا حدودی از تحلیل استخوان آن ناحیه جلوگیری میشود .مهمترین مزیتهای ایمپلنت در جویدن،تکلم شکل ظاهری طبیعی ،عدم آسیب به دندانهای مجاور وسلامت لثه ها و احساس راحتی بیشتر فرد نسبت به دست دندان ودیگر پروتزها است.اوردنچرها که دست دندان متکی به ایمپلنت میباشد نیز نسبت به دست دندان معمولی مزیتهای زیادی دارد از جمله تکلم بهتر و فیکس شدن بهتر در لثه فرد احساس راحتی بهتری میکندهرچند که به دلیل متحرک بودن بایستی از دهان خارج شوند .مراحل ساخت پروتزهای دندانی توأماً در درمانگاه دندانپزشکی و لابراتوار انجام میگردد.

پروتز ثابت

     باید بدانیم که دندان طبیعی سالم جانشینی ندارد و پروتزها هر کدام به نوعی دارای معایبی هستند پس از همین لحظه تصمیم بگیریم از دندانهای خود به خوبی مراقبت نماییم و بهداشت دهان ودندان را جدی بگیریم .در صورتی که به هر دلیلی دندان یا دندانهای خود را از دست داده اید پروتزها به شما کمک میکنند که لبخند زیبای شما به شما برگردانده شود.

انواع پروتز ثابت شامل:

• ایمپلنت :بهترین جایگزین دندانهای از دست رفته ایمپلنتها هستند .ایمپلنتها از پایه های فلزی از جنس تیتانیوم ساخته شده اند که سازگار با بدن انسان میباشد .این پایه ها مانند ریشه دندان در استخوان فک بیمار قرار داده میشوند و بعد از گذشت زمان مناسب پروتز دندان روی آن فیکس میگردد که شبیه به دندان طبیعی از دست داده فرد میباشد که در صورت رعایت بهداشت میتواند سالها عمل جویدن وسایر وظایف یک دندان سالم را انجام دهد.مطالب بیشتر در قسمت مربوط به ایمپلنت توضیح داده شده است.
• روکش ها یا کراون ها :در صورتی که دندان فرد مقدار تخریب زیادی داشته باشد و در هنگام ترمیم مقدار زیادی از آن برداشته شود ویا دندانهایی که تحت درمان عصب کشی قرار گرفته اند ،برای محافظت دندان از تخریب بیشتر و شکستگی از روکش ها استفاده میشود .یک روکش مناسب دندان را قویتر وظاهر آن را بهتر و سطح جوندگی را بهبود میبخشد .روکشها ممکن است برای اتصال یک بریج ،محافظت از دندان عصب کشی شده ویا ترمیم شده و یا درمانهای زیبایی جهت زیباتر شدن یا اصلاح بد رنگی ها استفاده شود.
• بریج ها:در صورتی که فرد یک یا چند دندان کنار هم از دست داده باشد و دندانهای مجاور قدرت کافی داشته باشند از بریجها استفاده میشود به طوری که دندانهای مجاور تراش داده شده وجهت دندان ساخته شده به عنوان پایه قرار میگیرند. امروزه درمانهای ایمپلنت جایگزین خوبی به جای بریجها با پایه دندان طبیعی شده اند .پوسیدگی دندانهای پایه شایعترین مشکل درمان بریج میباشد که باعث از دست رفتن دندانهای بیشتر میگردد.

پروتز متحرک

          در بعضی موارد به دلیل شرایط بیمار ، نمیتوان از پروتزهای دندانی ثابت برای فرد استفاده نمود .در این صورت میتوان از پروتزهای متحرک به جای دندانهای از دست رفته استفادهنمود.پروتزهای متحرک را میتوان در موقع لزوم از دهان خارج نمود .

       انواع پروتزهای متحرک:

       پروتز پارسیل :

• پروتز پارسیل به دو نوع میباشد :پروتز پارسیل اکریلی (فلیپر)وپروتز پارسیل کرم کبالت .پروتز پارسیل اکریلی یا فلیپر در واقع یک نوع پروتز موقت بوده ودر مواردی که فرد نمیتواند بی دندانی را تا زمان آماده شدن پروتز اصلی تحمل کند استفاده میشود.پروتز پارسیل کرم کبالت از دو قسمت اکریل که بخش صورتی دست دندان یا قسمت لثه ای پروتز میباشدوقسمت دیگر بخش فلزی پروتز  که شامل کرم کبالت است،تشکیل میگردد.این نوع پروتز در مواقعی که فرد دارای انتهای آزاد بی دندان میباشد و انجام پروتز ثابت یا بریج امکان پذیر نیست و فرد تمایل به انجام ایمپلنت ندارد ،انجام میگردد.

دست دندان یا پروتز متحرک کامل دندان:

• دست دندانها انواعی از پروتزهای متحرک میباشند که در افرادی که بی دندانی کامل دارند مورد استفاده قرار میگیرد.امروزه با درمان ایمپلنت و راحتی وشکل طبیعی که پروتزهای ثابت ایمپلنت دارند، متقاضیان دست دندان کمتر شده است و جایگزین آنها ایمپلنتها و اوردنچر شده است و تنها به دلیل کم هزینه تر بودن دست دندان را سفارش میدهند .دست دندان ها از دو بخش تشکیل میشوند .بخش  دندانها که سفید هستند و بخش لثه پروتز که صورتی است .لثه نرم که به مدت کوتاه استفاده میشود در واقع  به صورت یک لایه با ضخامت۲-۱میلیمتر است که در زیر لثه سخت پروتز قرار میگیردتا تورم و التهابات لثه بیمار برطرف شده و باعث آزار فرد نگردد.باید به این نکته توجه داشت که در صورت استفاده طولانی مدت از لثه نرم ،بافت لثه فرد تخریب میشود و همچنین به دلیل سخت بودن نظافت وتمیز نگه داشتن لثه نرم به دلیل نوع بافت آنها ،احتمال رشد باکتریها و قارچها در آنها زیاد است 

اوردنچر :

• یکی دیگر از انواع پروتز متحرک اوردنچر میباشد که در واقع همان دست دندان است که بوسیله چند پایه ایمپلنت فیکس میشود. اوردنچر به نسبت دست دندان معمولی راحت تر است .
• مزایای اوردنچر بر پایه ایمپلنت

•       در اوردنچر بر پایه ایمپلنت ،دست دندان به صورت دگمه فشاری روی ساختارهای روی ایمپلنت می نشیند و به این ترتیب ثبات و گیر دست دندان بهبود میابد.
•       از مزایای ایمپلنت جلوگیری از تحلیل پیشرونده استخوان در اثر از دست دادن دندانها است.استخوان در بر گیرنده دندان ،با از دست رفتن دندانها به تدریج دچار تحلیل میشود و به همین علت توصیه میشود در اسرع وقت بعد از دست دادن دندان،با ایمپلنت جایگزین گردد.
•       اوردنچر بر پایه ایمپلنت برای فک بالا و پایین قابل استفاده است .
•      با اوردنچر بر پایه ایمپلنت جویدن غذا و تغذیه ودر نتیجه گوارش و سلامتی بیمار بهبود می یابد.