در آوردن دندان اضافه جلوی دهان : دندان اضافی در جلوی دهان یا مزیودنس
درآوردن دندان اضافی مشکل شایعی در کودکان محسوب می‌شود و متداولترین نوع آن دندان اضافی در جلوی دهان در بین دندانهای جلویی وسطی می‌باشد که به آن مزیودنس (mesiodens) گفته می‌شود. در صورتی که تعداد دندان اضافی بیشتر از یکی باشد به آن mesiodentes گفته می‌شود.

چرا دندان اضافی درمی‌آوریم؟
اضافه بودن جوانه دندان
دندان اضافی از یک جوانه دندان تشکیل می‌شود اما سؤال اصلی اینجاست که چرا جوانه دندان اضافی ایجاد میشود؟ بر سر این موضوع اتفاق نظر وجود ندارد اما بیشتر نظریه‌ های محکم و مستدل بیان می‌دارند علت آن فعالیت بیش از حد لامینای دندان است. لامینای دندان نوعی بافت اپی تلیال است که منجر به تشکیل جوانه دندان و بنابراین تشکیل دندان می شود. این اتفاق در هفته ششم بارداری رخ می‌دهد.

در آوردن دندان اضافه جلوی دهان :

ژنتیک
دندان اضافی وابستگی زیادی به سابقه خانوادگی دارد به طوری که این وضعیت غالباً در کودکان دو قلو، خواهر و برادر و چند نفر از یک خانواده دیده می‌شود. دندان اضافی در پسران دو برابر دختران اتفاق می‌افتد.

سندرم پزشکی
وجود دندان اضافی در جلوی دهان غالباً با برخی سندرومها و بیماری‌های پزشکی همراه است که ازجمله آنها می‌توان به شکاف لب و کام، آنومالی های صورت و دهان، سندرم گاردنر و دیسوستوز ﮐﻠﯿﺪوﮐﺮاﻧﯿﺎل اشاره کرد. اما اگر دندان اضافی جلوی دهان دارید به این معنی نیست که حتماً دچار یکی از این بیماری‌ها هستید.

erupted-conical-mesiodens-palatal-to-maxillary-primary-left-central-incisor

میزان شیوع دندان اضافه چگونه است؟
برای کل جمعیت شیوع دندان اضافی 0.15 تا 3.9 درصد برآورد می‌شود. میزان شیوع آن برای مزیودنس (دندان اضافی جلوی دهان) معمولاً بین 0.15 تا 1.9 درصد می‌باشد که بسته به نژاد متفاوت است. مزیودنس دو فک بالا شایع‌تر است (82 درصد موارد مزیودنس به فک بالا مربوط می‌شود). دندان اضافی ممکن است به صورت تکی یا چند تایی دیده شود. یک سوم افرادی که مزیودنس دارند، دندان اضافی دیگری نیز دارند. تنها حدود 25 درصد مزیودنس ها در نهایت از لثه کامل بیرون میزنند.

انواع مزیودنس
دندان مکمل یا سپلمنتاری به دندان مزیودنس شیری گفته میشود. دندان ساپلمنتاری در مقایسه با دندانهای مجاور معمولا نسبتا نرمال دیده میشود.

دندان ابتدایی یا رادیمنتاری دندان مزیودنس دائمی است که معمولا از نظر اندازه و شکل تا حدی غیر طبیعی است.

دندان وارون یا اینورت که موقعیت آن 180 درجه تغییر یافته است.

دندان اضافه چه مشکلاتی ایجاد میکند؟
عوارض و مشکلات مرتبط با دندان اضافه مزیودنس به صورت زیر است:

در آوردن دندان اضافه جلوی دهان و ایجاد مشکل در بیرون زدن دندان – مزیودنس یکی از متداولترین دلایل تاخیر یا عدم بیرون زدن دندانهای جلویی وسطی می باشد. مطالعات نشان میدهند این عارضه در 26 تا 52 درصد موارد مزیودنس اتفاق می افتد.
کجی دندانها – مزیودنس خواه بیرون بزند یا نه، غالبا باعث میشود دندانهای جلویی وسطی مجاور جا به جا شده یا بچرخند یا بین آنها فاصله ایجاد شود. تحقیقات نشان میدهند این عارضه در 28 تا 63 درصد موارد دیده میشود.
ناهنجاریهای ریشه دندان – تشکیل ریشه دندانهای جلویی وسطی ممکن است تحت تاثیر دندان اضافی جلوی دهان قرار بگیرد برای مثال ممکن است ریشه دچار انحنای شدید شود. آسیب دیدن و تحلیل رفتن ریشه دندانها در موارد نادر اتفاق می افتد.
کیست – تشکیل کیست مرتبط با دندان مزیودنس در 4 تا 11 درصد موارد رخ میدهد.
بیرون زدن نا به جا – ممکن است دندان به جای این که از جایگاه اصلی خود از لثه برون بزند، به صورت نا به جا بیرون بزند. ممکن است دندان اضافی از حفره بینی (بیشتر در مزیودنسهای وارون) یا سقف دهان بیمار بیرون بزند.
600_capture-super-km

درمان مزیودنس
دندان مزیودنس مکمل یا سپلمنتاری

از آنجایی که دندان مکمل معمولا شکل و اندازه مشابه دندانهای طبیعی دیگر دارد و از طرفی بسیاری از کودکان کم سن به دندانپزشک نشان داده نمیشوند غالبا دندان مزیودنس مکمل در آنها شناسایی نمیشود و بدون این که والدین متوجه آن شوند بیرون زده و بعدا می افتد.

حتی در مواردی که بیرون زدن دندان مزیودنس مکمل آشکار میشود، اغلب به علت ترس از عمل جراحی برای کشیدن آن به دندانپزشک مراجعه نمیشود و دندان در جای خود باقی می ماند. این ممکن است منجر به آسیب دیدن دندانهای اصلی در حال رشد مجاور آن شود.

دندان مزیودنس ابتدایی یا رادیمنتاری

از آنجایی که تنها حدود یک چهارم دندانهای مزیودنس بیرون میزنند، درمان آن معمولا شامل مدیریت دندان در استخوان فک می باشد. رویکرد درمانی بستگی به مرحله رشد دندانی کودک دارد.

در کودکان خیلی کم سن، مزیودنس ابتدایی که بیرون نزده است معمولا به حال خود رها میشود اما تحت نظر قرار میگیرد. بخشی از نگرانی دندانپزشک این است که فرایند جراحی که برای کشیدن آن لازم است ممکن است به دندانهای جلویی دائمی در حال رشد صدمه وارد کند.

در کودکان بزرگتر که دندان بندی مختلط دارند، پس از این که کودک وارد مرحله دندان بندی مختلط شد (زمانی که برخی دندانها شیری و برخی دندانها دائمی هستند) دندانپزشک ممکن است کشیدن دندان اضافی را توصیه نماید. انجام این کار به تسریع فرایند بیرون زدن دندانهای جلویی در حال بیرون زدن کمک مینماید. همچنین ممکن است به بیرون زدن دندانهای دائمی در موقعیت مناسب و نرمال کمک شود.

رویکرد دیگر این است که کشیدن دندان مزیودنس به زمانی موکول شود که ریشه های دندانهای جلویی وسطی مجاور آن تقریبا به طور کامل تشکیل شده اند (حدود 10 سالگی). حتی پس از کشیدن دندان، ممکن است چند ماه یا حتی چند سال طول بکشد تا دندانهای جلویی بیرون بزنند.

در نوجوانان و بزرگسالان نیروهایی که باعث بیرون زدن دندان میشوند از دست رفته اند. بنابراین احتمال این که با کشیدن دندان مزیودنس دندانهای جلویی شروع به بیرون زدن نکنند بیشتر است. به همین خاطر پس از کشیدن دندان مزیودنس دندانپزشک باید بر پیشروی فرایند بیرون زدن دندانها اصلی با عکس پرتوی ایکس نظارت داشته باشد.

کمک گرفتن از ارتودنسی
در مواردی که به نظر میرسد دندانهای جلویی فضای کافی برای بیرون زدن دارند اما ظرف شش ماه تا یک سال اثری از فرایند بیرون زدن در آنها دیده نمیشود، ممکن است دندانپزشک تصمیم بگیرد به بیرون زدن دندانها کمک نماید.

معمولا برای این منظور بافتی که روی دندان گیر کرده در زیر لثه را پوشانده است برش میخورد (جراحی ساده سرپایی) و سپس نوعی وسیله ارتودنسی (براکت) به آن وصل میشود تا دندان را به بیرون هدایت نماید.

در شرایطی که دندان مزیودنس وجود داشته باشد (خواه بیرون زده باشد یا نه)، تا حدی ناهمراستایی عمومی در دندانها مانند کجی و بهم فشردگی دندانها و جا به جایی خط تقارن لبخند اتفاق می افتد. با کمک درمان ارتودنسی میتوانید این مشکلات را اصلاح نمایید.

این امکان وجود دارد که علیرغم این که دندان مزیودنس در جای خود باقی مانده است، دندانهای دائمی اصلی نیز به شکل مناسبی بیرون بزنند. در این موارد ممکن است تصمیم دندانپزشک بر نکشیدن دندان باشد بلکه تنها بر روند حرکت دندانها نظارت میکند. در مراجعات منظم بیمار عکس پرتوی ایکس برای ارزیابی وضعیت دندانها و تغییرات ایجاد شده و تشکیل یا عدم تشکیل کیست یا آسیب دیدن دندانهای مجاور گرفته میشود.

چگونه دندان مزیودنس شناسایی میشود؟
از آنجایی که 75 درصد از دندانهای مزیودنس بیرون نمیزنند، اگر هم دندانی بیرون بزند معمولا والدین متوجه آن نمیشوند. دندان اضافه را میتوان در عکس پرتوی ایکس شناسایی کرد اما ممکن است در عکس همانند دندانهای دیگر دیده شود به همین علت شناسایی زود هنگام آن دشوار است.