همه چیز درباره فرق درمان ریشه با عصب کشی
درمان ریشه و عصب کشی دو روش رایج برای رفع کردن مشکلات دندانی هستند. اما هرکدام از این روش‌ها برای رفع مشکل خاصی مناسب هستند به همین دلیل باید با فرق درمان ریشه با عصب کشی آشنا باشید. وقتی عفونت یا آسیب به بخش‌های داخلی دندان نفوذ می‌کند بیمار نیاز به درمان ریشه یا عصب کشی دارد. از آنجایی که هر دوی این روش‌ها برای حذف بافت آسیب‌دیده داخل دندان استفاده میشوند اغلب بیماران آنها را با هم اشتباه می‌گیرند. درمان ریشه یک فرآیند جامع بری حفظ دندان‌های دائمی و از بین بردن عفونتهای عمیق است در حالی که عصبکشی معمولا زمانی به کار می‌رود که عفونت زیاد نیست و هدف تسکین درد است و درمان ریشه لازم نیست. در ادامه با ما همراه باشید تا ببینیم درمان ریشه دندان بدون عصب کشی به چه صورت است و آیا کشیدن دندان عصب کشی شده امکان دارد؟
در کلینیک دندانپزشکی آلما دنتال تمامی خدمات مثل کشیدن دندان، ارتودنسی و ترمیم‌های زیبایی با استفاده از بهترین امکانات و تکنیک‌ها انجام میشود. برای رزرو نوبت همین حالا تماس بگیرید. ۰۲۱۶۶۹۱۶۶۲۴
فرق درمان ریشه با عصب کشی در تعریف اولیه
برای درک درست فرق درمان ریشه با عصب کشی اول باید با تعریف درست این دو روش آشنا شویم
درمان ریشه چیست؟
درمان ریشه دندان یک روش پیشرفته دندانپزشکی است. زمانی که دندان‌های دائمی دچار آسیب و عفونت شده‌اند به کمک این روش بافت نرم داخل دندان یا همان پالپ را که شامل اعصاب، رگ‌های خونی و بافت زنده میشود از دندان خارج کرده و به حفظ ساختار دندان کمک می‌کند. بعد از اینکه پالپ‌های عفونی خارج شدند کانالهای منتهی به ریشه تمیز و ضدعفونی میشوند و تا برای پر کردن با مواد پرکننده آماده باشند. در نهایت این فضای خالی را با موادی مثل آمالگام یا کامپوزیت که با دندان سازگاری دارند پر می‌کنند. از مهمترین ویژگی‌های این روش عبارتند از:
- حفظ ساختار دندان: مهمترین ویژگی درمان ریشه این است که دندان طبیعی را حفظ می‌کند و دیگر نیازی به کشیدن دندان آسیب‌دیده نیست. وقتی دندان را نکشید احتمال اینکه در آینده دچار مشکلاتی مثل جابجایی دندان‌های دیگر شوید کم میشود. از طرفی حفظ دندان روی عملکرد دندان‌ها و حرف زدن و جویدن اثر ندارد.
- جلوگیری از عفونتهای گسترده: وقتی منبع عفونت کامل و به موقع حذف میشود باکتری‌ها لثه، استخوان فک و دیگر قسمت‌ها منتشر نمی‌شود. این موضوع برای افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند یا به بیماری‌های زمینه‌ای مبتلا هستند یک امتیاز مثبت به شمار می‌رود.
- تکنولوژی‌های مورد استفاده: در درمان ریشه از ابزار پیشرفته مثل عکسبرداری اشعه ایکس برای تشخیص میزان عفونت در کانال‌ها استفاده می‌کنند. برای پر کردن فضای خالی شده مواد سازگار با بدن مثل گوتاپرکا که خطر واکنش‌های آلرژیک را کم می‌کند به کار می‌برند.
تعریف عصب کشی
عصب کشی که با نام پالپکتومی هم شناخته میشود یک روش ساده برای حذف کامل پالپ عفونی از تاج و ریشه دندان است. عصب کشی درد شدید ناشی از عفونت یا آسیب به ریشه را از بین می‌برد. در این روش هم مانند درمان ریشه بعد از حذف پالپ داخل فضای خالی را مواد پرکننده سازگار با بدن پر می‌کنند. یک فرق درمان ریشه با عصب کشی این است که در عصب کشی نیازی به شکل دادن کانالهای منتهی به ریشه نیست و در یک جلسه انجام میشود. این روش برای مواردی استفاده میشود که عفونت و آسیب خیلی عمیق نشده و نیازی به درمان کامل ریشه نیست. از جمله ویژگی‌های این روش درمان عبارتند از:
- تسکین سریع درد: عصب کشی برای افرادی که درد شدید اما موقتی دارند یک راه حل فوری برای تسکین درد است. این روش به بیمار کمک می‌کند تا موقت آرام شود تا بتواند برای ادامه درمان برنامه‌ریزی کند.
- سادگی فرآیند: یک فرق درمان ریشه با عصب کشی در سادگی عصبکشی است. در عصبکشی نیازی به فرآیندهای پیچیده مثل شکل‌دهی کانال نیست و هدف حذف سریع عفونت و درد است و بیشتر برای موارد اورژانسی پیشنهاد میشود.
- آمادگی برای درمان ریشه: در برخی موارد، عصب کشی به عنوان آماده‌سازی برای درمان ریشه انجام میشود. این روش درد شدید بیمار را موقتا کاهش می‌دهد ولی برای رسیدن به نتایج پایدار باید در ادامه حتما درمان ریشه کامل انجام شود.
برای درمان مجدد ریشه دندان به کلینیک آلما دنتال مراجعه کنید. ۰۲۱۶۶۹۱۶۶۲۴
فرق درمان ریشه با عصب کشی در علائم
شاید به نظر برسد این دو روش یک کار انجام می‌دهند اما علائمی که منجر به درمان ریشه میشود با علائمی که نشان می‌دهد فرد به عصب کشی نیاز دارد متفاوت است. علائم هردو شامل عفونت و درد شدید میشود ولی با توجه به شدت و وسعت این علائم باید روش مناسب را انتخاب کنند. در جدول زیر می‌توانید فرق درمان ریشه با عصب کشی را در علائمی که منجر به درمان با این دو روش میشوند ببینید:
| علائم | درمان ریشه | عصب کشی |
| درد مداوم | درد شدید و مداوم، به ویژه هنگام جویدن یا تماس با گرما/سرما | درد ناگهانی اما کمتر مداوم، اغلب با عفونت محدود |
| حساسیت به دما | حساسیت طولانی‌مدت حتی پس از حذف محرک | حساسیت کوتاه‌مدت که سریع فروکش می‌کند |
| تورم لثه | تورم گسترده اطراف دندان و ممکن است آبسه | تورم محدود و کمتر شدید |
| تغییر رنگ دندان | تیره شدن دندان به دلیل آسیب داخلی | تغییر رنگ کمتر شایع، اما ممکن در موارد عفونت |
| علائم عفونت سیستمیک | ممکن است با تب یا خستگی همراه باشد | معمولاً محدود به دهان و بدون علائم عمومی |
در صورتی که دندان عقل شما دچار مشکل شده می‌توانید برای انجام جراحی دندان عقل در نسج نرم به دندانپزشکی آلما دنتال مراجعه کنید. ۰۲۱۶۶۹۱۶۶۲۴
فرق درمان ریشه با عصب کشی در دلایل
بیمار به دلایل مختلفی ممکن است نیاز به درمان ریشه یا عصب کشی داشته باشد. این دلایل عبارتند از:
| دلایل | درمان ریشه | عصب کشی |
| عفونت عمیق | عفونت گسترده در کانالهای ریشه | عفونت محدود به پالپ تاج |
| آسیب بر اثر حادثه | شکستگی یا ضربه شدید به دندان | ضربه با آسیب محدود |
| پوسیدگی پیشرفته | پوسیدگی که به ریشه رسیده | پوسیدگی سطحی اما عفونی |
| تکرار درمان‌های قبلی | شکست درمان‌های قبلی مانند پر کردن | عفونت اولیه بدون سابقه پیچیده |
| عوامل سیستمیک | بیماری‌های زمینه‌ای مانند دیابت | معمولاً مرتبط با بهداشت دهان ضعیف |
کاندید مناسب درمان ریشه و عصب کشی
فرق درمان ریشه با عصب کشی در کاندیدای مناسب را هم نمی‌توانید نادیده بگیرید. شاید این دو روش شباهت‌هایی در عملکرد داشته باشند ولی نمی‌توان برای کسی که عفونت شدید دارد که به عصب رسیده صرفا عصبکشی انجام داد و باید حتما درمان ریشه انجام شود. انتخاب بین درمان ریشه و عصب کشی به عوامل مختلفی بستگی دارد. شدت و وسعت آسیب و عفونت، نوع دندان و نیازهای بیمار از جمله این عوامل هستند. درمان ریشه را برای مواردی به کار می‌برند که عفونت به عمق کانالهای ریشه رسیده است و دندانپزشک می‌خواهد بدون کشیدن دندان این مشکل را برطرف و دندان را حفظ کند. ولی عصب کشی برای مواردی استفاده میشود که درد شدید و عفونت محدودتر است. در این شرایط عصبکشی به عنوان یک روش موقت کمک می‌کند درد بیمار از بین برود و در ادامه برای درمان جدی‌تر ریشه آماده شود.
- شرایط مناسب برای عصب کشی: وقتی عفونت به تاج دندان محدود است و بیمار فقط می‌خواد دردش سریع از بین برود عصبکشی انجام می‌دهند. این روش برای مواردی که محدودیت زمانی وجود دارد مناسب است چون عصبکشی در کمتر از یک ساعت انجام میشود.
- شرایط مناسب برای درمان ریشه: ولی وقتی عفونت پیشرفته است و به ریشه‌های دندان رسیده درمان ریشه انجام می‌دهند تا هم عفونت کامل از بین رود و هم با حفظ دندان طبیعی آسیبی به عملکرد طبیعی دندان‌ها وارد نشود.
فرق درمان ریشه با عصب کشی در مراقبت‌های بعد از عمل
برای اینکه بعد از عمل درمان ریشه یا عصب کشی به نتیجه دلخواه برسید و دوباره دچار عفونت نشوید باید مراحل مراقبت بعد از عمل را به درستی رعایت کنید. از آنجا که این دو روش در شدت و پیچیدگی با هم متفاوت هستند می‌توان یک فرق درمان ریشه با عصب کشی را روش‌های مراقبتی آنها در نظر گرفت:
| مراقبت‌ها | درمان ریشه | عصب کشی |
| مصرف دارو | – معمولا بعد از درمان ریشه برای پیشگیری از عفونت مجدد آنتی‌بیوتیک تجویز می‌کنند. برای رفع درد هم ایبوپروفن یا استامینوفن موثر است.
– در صورت عفونت شدید، دوره آنتی‌بیوتیک ممکن است طولانی‌تر باشد. – داروهای ضدالتهاب برای کاهش تورم احتمالی توصیه میشود. |
– برای رفع درد خفیف بعد از عمل تا یکی دو روز مسکن استفاده کنید.
– در صورتی که عفونت شدید بوده باشد آنتی بیوتیک تجویز می‌کنند. |
| رژیم غذایی | – غذاهای سفت و چسبناک و ترد نخورید تا زمانی که روکش دائمی را نصب کنید.
– مصرف غذاهای نرم مانند سوپ، پوره سیب‌زمینی و ماست در 48 ساعت اول فشار را روی دندان کم می‌کند. – نوشیدنی‌های خیلی داغ یا خیلی سرد نخورید چون عصب دندان بعد از عمل هنوز حساس است. |
– مصرف غذاهای نرم مانند فرنی، موز له‌شده یا اسموتی برای 2-3 روز اول بعد از عمل مناسب است.
– غذاهای خیلی شیرین یا اسیدی نخورید چون دندان را تحریک می‌کنند. |
| بهداشت دهان | – مسواک زدن منظم با مسواک نرم و استفاده از نخ دندان یا دهانشویه برای جلوگیری از تجمع پلاک توصیه میشود.
– هر شش ماه یک بار برای بررسی دندان‌هایی که درمان ریشه داشته‌اند بروید. – بهتر است از خمیردندان‌های ضد حساسیت استفاده کنید. |
– مسواک زدن ملایم با مسواک نرم، به‌ویژه در کودکان، برای جلوگیری از تحریک لثه. – آموزش به کودکان برای رعایت بهداشت دهان بدون فشار به ناحیه درمان‌شده. – معاینات دوره‌ای برای اطمینان از جذب مواد پرکننده و رشد صحیح دندان دائمی. |
| زمان بازگشت به فعالیت‌های روزمره | – بهتر است یکی دو روز بعد از عمل استراحت کامل داشته باشید مخصوصا اگر درمان شما در چند جلسه انجام شده باشد.
– تا زمان نصب روکش دائمی از انجام فعالیت‌های سنگین و روزش‌های سخت خودداری کنید. |
– در عصبکشی می‌توانید همان روز یا روز بعد به فعالیت‌های روزمره خود برگردید و نیازی به استراحت طولانی‌مدت یا مراقبت‌های شدید ندارید. |
فرق درمان ریشه با عصب کشی در مزایا و معایب
درمان ریشه و عصب کشی هم مثل هر روش درمانی دیگری مزایا و معایبی دارند که بیمار باید قبل از اقدام برای درمان نسبت به این موارد آشنا باشد. در ادامه می‌توانید فرق درمان ریشه با عصب کشی را در مزایا و معایب ببینید:
| روش | مزایا | معایب |
| درمان ریشه | – حفظ کامل دندان دائمی برای استفاده طولانی‌مدت.
– تسکین دائمی درد و جلوگیری از گسترش عفونت به لثه یا استخوان فک. – نیازی به کشیدن دندان و درمان با ایمپلنت و پروتز نیست. |
– یک فرق درمان ریشه با عصب کشی در این است که برای درمان ریشه به چند جلسه نیاز دارید و زمان‌بر و خسته‌کننده است.
– نسبت به عصبکشی هزینه بالاتری دارد چون در انتها باید برای استحکام بیشتر برای دندان روکش درست شود. – احتمال اینکه دندان به دلیل حذف کامل پالپ ضعیف‌تر شود و بعد از مدتی دچار شکستگی شود وجود دارد. – در صورتی که درمان به طور صحیح انجام نشود احتمال اینکه عفونت دوبار پخش شود وجود دارد. |
| عصب کشی | – عصبکشی معمولا سریع‌تر و در یک جلسه انجام میشود و هدف آن تسکین سریع درد است.
– هزینه درمان در عصبکشی نسبت به درمان ریشه کمتر است. – این روش به عنوان اقدامی موقت برای کنترل درد و عفونت و آماده‌سازی برای درمان‌های پیشرفته‌تر شناخته میشود. |
– عصبکشی یک درمان موقت به شمار می‌رود و در بعضی موارد بیمار نیاز به درمان کامل ریشه دارد.
– در صورتی که عفونت عمیق باشد احتمال اینکه عفونت دوباره عود کند وجود دارد. – به عنوان یک روش دائم نمی‌تواند سلامت کامل دندان را تضمین کند. |
کشیدن دندان عصب کشی شده
در برخی موارد، ممکن است در نهایت بیمار بعد از عصب کشی نیاز به کشیدن دندان داشته باشد. عفونت مجدد شدید، آسیب ساختاری یا شکستگی بر اثر ضربه از جمله عواملی هستند که باعث میشوند بیمار با وجود عصب کشی نیاز به کشیدن دندان داشته باشد. عصبکشی معمولا به عنوان یک روش موقت برای تسکین درد یا کنترل عفونت انجام میشود، اما اگر عفونت عود کند یا دندان به دلیل ضعف ساختاری دیگر قابل حفظ نباشد، دندانپزشک ممکن است کشیدن دندان را توصیه کند. کشیدن دندان عصبکشی شده می‌تواند از گسترش عفونت به لثه یا استخوان فک جلوگیری کند. اما بعد از کشیدن دندان برای حفظ عملکرد دهان و دندان باید ایمپلنت یا بریج انجام شود.
کلام آخر درباره فرق درمان ریشه با عصب کشی
فرق درمان ریشه با عصب کشی در عمق درمان، پیچیدگی عمل، تعداد جلسات و اهداف بلندمدت است. درمان ریشه برای حفظ دائمی دندان‌هایی مناسب است که هفونت پیشرفته و عمیق دارند. ولی عصبکشی برای تسکین درد و درمان‌های موقت بیشتر کاربرد دارد. برای انتخاب بین این دو روش باید با پزشک متخصص مشورت کنید. با مراجعه به یک متخصص حرفه‌ای در زمینه عمل‌های دهان و دندان و رعایت نکات مراقبتی می‌توانید سلامت دندان‌های خود را تضمین کنید. برای انجام انواع عمل‌های ترمیمی و زیبایی دندان مثل ایمپلنت دندان، ارتودنسی ثابت، ارتودنسی متحرک و ترمیم دندان به کلینیک آلما دنتال مراجعه کنید. ۰۲۱۶۶۹۱۶۶۲۴
سوالات متداول
درمان ریشه و عصب کشی چقدر طول میکشد؟
درمان ریشه پیچیدهتر است و شاید چند جلسه نیاز داشته باشد ولی عصب کشی معمولا در یک جلسه انجام میشود.
آیا عصب کشی یا درمان ریشه درد دارد؟
هر دو تحت بیحسی موضعی انجام میشوند ولی بیمار بعد از عمل دچار درد میشود که برای کنترل آن باید مسکن مصرف شود.
کدام روش برای عفونتهای شدید مناسب است؟
درمان ریشه برای عفونتهای عمیق که به کانالهای ریشه رسیدهاند مناسب است، در حالی که عصبکشی برای عفونتهای محدودتر یا تسکین موقت درد استفاده میشود.
