دندان قروچه و صدمات ناشی از آن
دندان قروچه یا براکسیسم (Bruxism) یک اختلال عصبی-عضلانی است که در آن فرد به صورت ناخودآگاه دندان‌های خود را روی هم فشار میدهد یا به هم ساییده میکند. دندان قروچه میتواند در طول روز یا در خواب رخ دهد و میتواند به دندانها، فک و مفاصل گیجگاهی فکی (TMJ) آسیب برساند.
علل دندان قروچه
علت دقیق دندان قروچه هنوز به طور کامل مشخص نشده است، اما عوامل مختلفی میتوانند در بروز آن نقش داشته باشند، از جمله:
- استرس و اضطراب: دندان قروچه یکی از علائم شایع استرس و اضطراب است.
- عادات غیرعادی دهانی: برخی از عادات غیرعادی دهانی مانند جویدن ناخن، مکیدن انگشت و بیرون زدن زبان میتوانند باعث دندان قروچه شوند.
- اختلالات خواب: برخی از اختلالات خواب مانند خروپف و آپنه خواب میتوانند باعث دندان قروچه شوند.
- عوامل ژنتیکی: برخی از مطالعات نشان داده‌اند که دندان قروچه ممکن است تا حدی ارثی باشد.
راه جلوگیری از دندانقروچه
کاهش تخریب دندانها در اثر دندان قروچه شبانه از طریق پوشاندن دندانها بوسیله ی یک نایت گارد می باشد که بتواند دندانها را از نیروی عمودی قوی که باعث سایش آنها میشود حفظ کند. دندان قروچه باعث ترک در دندان و شکستن دندان میگردد.سایش مداوم دندانها بر روی هم طی سالها عاملی برای تخریب دندان واز دست دادن آن است.دندان قروچه در واقع پرچم قرمزی(خطر) است برای خوابهای آپنه ای (خوابهایی که در آنها تنفس فرد مختل میگردد).بررسی ها نشان میدهند تحریکات مغزی دندان قروچه هر دفعه ی فرد مدتی تنفس در شب را متوقف میکند،عمل دندان قروچه فک را به جلو هل میدهد تا دوباره راه تنفس فرد برای تنفس بعدی باز شود.
نایت گاردها اغلب از جنس کائوچو یا پلاستیک هستند که به وسیله دندانپزشکها به سایز دهان شخص ساخته میشود .اگر چه محافظ دهان یا نایت گارد میتواند فعالیت عضلات فک را کم کند ولی آنها فقط میتوانند وضعیت را کنترل کنند و آنها را درمان نمیکنند.
درمانهای سایکولوژیکال (روانشناسی)مانند درمانهای رفتاری شخص میتواند برای درمان کلیه برنامه های اصولی روانشناسی استفاده شود.مانند استرس و اضطراب که ممکن است عامل دندان قروچه شخص باشد.
اگر سایش دندانی شما در اثر استرس باشد این مسئله بسیار مهم است که سعی کنید برای داشتن یک خواب شبانه خوب سعی کنید ریلکس باشید.
عواملی که میتوانید انجام دهید تا به شما کمک کند که قبل از خواب این استرس را کم کنید عبارتند از:
- یوگا
- تنفس عمیق
- ماساژ
- مطالعه کتاب
- دوش گرفتن قبل از خواب
- گوش دادن به موسیقی
تکنیکهای تغییر عادتهای همیشگی میتواند عادتهای سایش دندانی شما را وقفه بیاندازد .به هر حال دلیل یا سند علمی وجود ندارد که اشاره کند که استفاده از تکنیکهای تغییر رفتاری باعث درمان کامل دندان قروچه شود اما با مطلع شدن از عادتهای اشتباهمان میتوانیم آنها را آسانتر شکست دهیم .با وقفه رفتاری میتوانیم تمرین کنیم که زمانی که احساس فشار یا سایش دندانی داریم، فک مان را ریلکس کنیم .
نکته مهم این است که حتماًچکاب های منظم دندانپزشکی داشته باشید تا آسیبهای دندانی که در اثر دندان قروچه برای شما ایجاد می شود هر چه سریعتر درمان گردد.برای مثال اگر دندان قروچه باعث شود ترک دندانی ایجاد شود و به موقع درمان نشود،باعث مشکلات عصب دندانی و در نتیجه ایجاد آبسه میشود.درنتیجه ممکن است شما نیاز به درمان ریشه یا همان عصب کشی پیداکنید.در مواردی ممکن است دندان شما به دو نیم شود اگر این اتفاق بیفتد دندانپزشک قادر نخواهد بود دندان شما را نجات دهدو باید دندان را بکشد.
مشکلات دندانی مانند به هم ریختگی ،ترک یا کجی یا حتی از دست دادن دندان با درمانهای دندانپزشکی مفید مانند ترمیم ها و روکش ها و دندان مصنوعی (ایمپلنت) درمان میشوند.
برای پیشگیری از دندان قروچه و صدمات ناشی از آن به این نکات توجه بفرمایید:
- معاینات منظم دندانپزشکی داشته باشید.
- از مسايلی که برای شما استرس و اضطراب ایجاد میکند دوری کنید و تکنیکهای ریلکس کردن را انجام دهید.
- از مصرف الکل خودداری نمایید تا بتوانید خواب راحتی داشته باسید.
- از سیگار کشیدن پرهیز نمایید.
- از جویدن خودکار ،مداد و مواد غیر خوراکی پرهیز کنید.
- در زمانهای بیداری از دندان قروچه خودداری کنید (اگر انجام میدهید)و سعی کنید با ریلکس کردن عضلات فک خود آن عادت را ترک کنید.
